FIV? FeLV? FIP?
Najczęstsze pytania i odpowiedzi
CO TO JEST FIV?
FIV jest wirusem niedoboru immunologicznego kotów. Infekcja nim, podobnie jak zakażenie HIV u ludzi, pozostaje na całe życie i może upośledzać funkcje układu immunologicznego. FIV występuje na całym świecie. Rozpowszechnienie sięga około 3,0-5,5% ogółu kotów. W naszym laboratorium pośród zbadanych w ubiegłym roku zwierząt, 4,8% okazało się zakażonych.
JAK PRZENOSI SIĘ FIV?
Ponieważ FIV przenosi się głównie przez rany kąsane, występuje najczęściej u kotów niekastrowanych powyżej piątego roku życia. Kocięta mogą zarazić się od matki podczas ciąży lub podczas laktacji.
JAKIE NASTĘPSTWA MA ZAKAŻENIE WIRUSEM FIV?
Do infekcji FIV może dojść dużo wcześniej zanim u kota rozwiną się pierwsze wyraźne objawy kliniczne. Oznaki choroby są wcześniej bardzo dyskretne. Występuje krótkotrwała gorączka, brak apetytu i powiększenie węzłów chłonnych. Bardzo rzadko dochodzi do wystąpienia bardziej nasilonych objawów. Później koty są przez wiele miesięcy lub lat zakażone bezobjawowo. Następnie dochodzi do postępującego osłabienia układu immunologicznego i kot wykazuje pierwsze objawy choroby. Przede wszystkim w 30-50% przypadków obserwujemy zmiany w jamie ustnej. Poza tym występują zapalenie dróg oddechowych aż do zapalenia płuc. Mogą nasilać się choroby wątroby i nerek. Rany skóry spowodowane wtórnym zakażeniem bakteryjnym źle się goją. W końcowej fazie choroby dochodzi, podobnie jak w zakażeniach HIV u ludzi, do całkowitego załamania układu odpornościowego. Jednak niektóre koty mimo zakażenia nie wykazują wyraźnych objawów chorobowych i dożywają późnej starości.
CZY ISTNIEJE LECZENIE WIRUSOWEGO NIEDOBORU IMMUNOLOGICZNEGO?
Niestety, jeśli kot raz się zarazi, nie ma możliwości eliminacji wirusa, który na stałe pozostaje w komórkach. Można próbować stosunkowo drogiej terapii przeciwwirusowymi lekami z medycyny ludzkiej przeciw HIV, które ograniczają replikację wirusa oraz wzmacniają układ odpornościowy. Można też stosować leki immunostymulujące. Jednocześnie, w razie konieczności powinno się prowadzić leczenie towarzyszących infekcji bakteryjnych i chorób narządowych. Zdrowi nosiciele FIV powinni być regularnie szczepieni i odrobaczani.
JAK DUŻE JEST RYZYKO, ŻE INNE KOTY W DOMU TEŻ ZACHORUJĄ?
Na szczęście ryzyko zakażenia w grupie kotów trzymanych razem jest bardzo małe, ponieważ z reguły nie dochodzi już do walk dla ustalenia hierarchii. Jednak nie powinno się wprowadzać do domu nowych zwierząt, żeby uniemożliwić występowanie ran kąsanych. Koty będące w długiej fazie zakażenia latentnego, wydalają wirus w nieznacznym stopniu w ślinie, dlatego zakażenie przez miski do jedzenia jest niemożliwe.
CZY ISTNIEJE SZCZEPIENIE PRZECIWKO FIV?
W 2002 roku wprowadzono w USA szczepionkę. Pierwsze badania wykazują jej skuteczność na około 82%. Jest to szczepionka z inaktywowanym wirusem, który stymuluje wytwarzanie przeciwciał. Szczepione koty, podobnie jak zakażone, w teście serologicznym są dodatnie. Dlatego przy testem tym nie jest możliwe odróżnienie kotów szczepionych od zakażonych.
—————————————-
CO TO JEST BIAŁACZKA (FeLV)?
Białaczka kotów, jest chorobą wirusową wywołaną przez retrowirus FeLV. Występuje u kotów domowych na całym świecie. Najczęściej chorują osobniki młode.
CZY MÓJ KOT POZOSTANIE DO KOŃCA ŻYCIA ZARAŻONY WIRUSEM BIAŁACZKI?
Jeśli kot zarazi się wirusem białaczki, istnieją trzy możliwości przebiegu infekcji: w większości przypadków, u około 60% zwierząt układ immunologiczny jest w stanie całkowicie usunąć wirus z organizmu i te zwierzęta nie chorują. W około jednej czwartej infekcji dochodzi niestety do śmiertelnej choroby. Trzecią możliwością jest tak zwana infekcja latentna. W tym przypadku wirus przebywa w pewnych komórkach szpiku kostnego i może pozostawać w uśpieniu często przez wiele lat, bez ujawniania się choroby. U tych kotów testy na wykrycie antygenu FeLV dają ujemne wyniki, ponieważ wirus (a więc i jego antygen) nie występuje we krwi. Niestety, stres lub inna choroba, np. zakażenie FIV może doprowadzić do reaktywacji infekcji latentnej i kot zachoruje. Ta forma infekcji prowadzi przede wszystkim do wiremii, gdy przed szczepieniem wynik testu był ujemny, a po roku dodatni.
KIEDY MA SENS SZCZEPIENIE PRZECIW BIAŁACZCE,?
Szczepienie przeciw FeLV daje dobrą odporność. Testy stosowane do wykrywania antygenu FeLV nie wykrywają wirusa szczepionkowego. Dlatego można ustalić czy szczepiony kot jest zakażony czy nie.
CZY ISTNIEJE LECZENIE BIAŁACZKI?
Przy nasilonych objawach białaczki leczenie w większości przypadków nie jest już możliwe. Podobnie jak w przypadku FIV, można zwalczać infekcje towarzyszące występujące z powodu osłabienia układu immunologicznego. W przypadku występowania mięsaków limfatycznych, można spróbować chemioterapii by stłumić rozwój guzów. Można zastosować koci interferonu-omega w celu ograniczenia replikacji wirusa i pobudzenia układu immunologicznego. Warto tego próbować przede wszystkim u kotów zakażonych niewykazujących objawów klinicznych.
JAK DUŻE JEST RYZYKO, ŻE INNE KOTY W DOMU TAKŻE ZACHORUJĄ?
Ponieważ ślina kotów zakażonych FeLV jest bardzo zaraźliwa, ryzyko zarażenia jest znacznie wyższe, niż w przypadku FIV. Wszystkie pozostałe koty powinny być zbadane i w przypadku, gdy wynik testu jest ujemny, powinny być jak najszybciej zaszczepione.
KIEDY KOTY POWINNY ZOSTAĆ ZBADANE NA BIAŁACZKĘ?
- Nieznany jest ich status immunologiczny.
- Nowy kot trafia do domu.
- Chory kot, który wcześniej był ujemny, a następnie miał możliwość kontaktu z kotami zakażonymi (wolno żyjące).
- Zdrowe zwierzę po kontakcie ze zwierzętami, u których badanie wykazało FIV lub FeLV.
- Pożądane przed szczepieniem przeciw FeLV i FIV.
KIEDY MOGĘ WZIĄĆ DO DOMU NOWEGO KOTA?
Retrowirusy w nieznacznym stopniu przeżywają w środowisku, z zasady wystarcza czyszczenie i dezynfekcja misek, kuwety i innych rzeczy, z których korzystało zwierzę. Przedmioty, których nie da się zdezynfekować powinny zostać usunięte.
————————————–
CO TO JEST FIP?
Zakaźne zapalenie otrzewnej kotów (FIP) jest chorobą wywoływaną przez koronawirus (FCoV). Jeśli dochodzi do powstania FIP, klinicznie uwidaczniają się dwie formy: wysiękowa i bezwysiękowa. W postaci wysiękowej dochodzi do tworzenia znacznej ilości płynu w jamie brzusznej, natomiast w formie bezwysiękowej do powstawania ziarniniaków w narządach. Dotyczy to głównie wątroby i płuc, a także nerek. Takie koty wykazują niedokrwistość, żółtaczkę, wychudzenie i gorączkują.
JAK POWSTAJE FIP?
Po infekcji koronawirusami (FCoV) najpierw namnażają się one w jelicie cienkim. Ta infekcja najczęściej przebiega bezobjawowo lub ma lekki przebieg. Stamtąd wirus może trafiać do węzłów chłonnych jelitowych oraz do różnych narządów. Czy dojdzie do wystąpienia choroby, zależy od układu immunologicznego zwierzęcia, a także od zjadliwości szczepu wirusa. Następnie dochodzi, podobnie jak w przypadku alergii, do nadmiernej reakcji ze strony układu odpornościowego, a potem występują objawy kliniczne.
JAK PRZENOSZĄ SIĘ KORONAWIRUSY?
Koronawirusy kotów przenoszą się z zakażonym kałem i śliną. Koty zarażają się głównie dzieląc z innymi kotami miski do jedzenia i kuwety.
CZY ISTNIEJE METODA LECZENIA FIP?
Niestety nie!
NA ILE PEWNE JEST ROZPOZNANIE FIP?
Niestety przyżyciowo nie jest ono pewne. Jednak dzięki różnym badaniom serologicznym i molekularnym można uprawdopodobnić rozpoznanie. Podwyższone stężenie białka całkowitego w surowicy i charakterystyczny jej elektroforegram mogą dać dalsze wskazówki.
KIEDY BADANIE SEROLOGICZNE MA SENS?
Potwierdzenie serologiczne miana przeciwciał u zdrowego zwierzęcia jest zawsze zalecane, gdy stan seronegatywny zostanie zakłócony. Także przed szczepieniem przeciw FIP sensowna jest określenie miana przeciwciał. Ich obecność mówi o tym, że kot miał kontakt z koronawirusem. U zdrowych kotów, szczególnie pochodzących z hodowli i schronisk, często występują przeciwciała w surowicy. Nie musi to oznaczać, że koty te nie zachorują na FIP. Przy podejrzeniu FIP wykazanie obecności przeciwciał anty-koronawirus jest częścią bardzo trudnego procesu diagnostycznego. W niektórych przypadkach także u chorych zwierząt występują niskie miana przeciwciał. Dochodzi tu bowiem do związania przeciwciał z wirusem, przez co nie da się ich już wykazać.
KIEDY POTWIERDZENIE OBECNOŚCI WIRUSA W KALE MA SENS?
Badaniem PCR można wykazać obecność koronawirusa kotów w kale. W ten sposób uzyskuje się szybko i łatwo odpowiedź, które zwierzęta w stadzie wydalają wirus i w związku z tym powinny być odizolowane od pozostałych.
Można zbadać zwierzęta przed zakupem lub sprzedażą, przed kryciem lub wystawami, dzięki czemu rozprzestrzenianie wirusa będzie mniejsze. W przyszłości w grupach kotów serologicznie ujemnych można będzie uzyskać pewność dzięki połączeniu badań serologicznych z badaniami kału. Rutynowo badane w naszym laboratorium próbki kału kotów okazały się być w 54% dodatnie pod względem koronawirusów. Siewstwo bez objawów klinicznych FIP jest zjawiskiem częstym. Zakażone koty mogą wydalać wirus przez ponad pół roku.
SZCZEPIENIE PRZECIWKO FIP – TAK CZY NIE?
W szczepionce specjalny koronawirus jest wprowadzany do nosa. Dzięki temu ma powstać odporność we wrotach zakażenia, czyli tam, gdzie występuje pierwszy kontakt z koronawirusem, jednak z reguły nie pojawiają się przeciwciała we krwi. Niestety szczepienie nie daje 100% ochrony, ale zmniejsza ryzyko infekcji.
KIEDY MOGĘ WPROWADZIĆ NOWE ZWIERZĘ DO DOMU?
Ponieważ koronawirusy w niewielkim stopniu przeżywają w środowisku, dlatego wystarcza z reguły mycie i dezynfekcja misek, kuwet oraz wszystkich używanych przez zwierzę przedmiotów. Rzeczy, których nie da się zdezynfekować powinny zostać usunięte. W wyschniętym kale wirus może przetrwać do siedmiu tygodni. W normalnych warunkach pogodowych koronawirusy przeżywają około dwa tygodnie. Później można zwykle wprowadzić nowego kota do domu.
CZY FIP JEST PROBLEMEM DOTYCZĄCYM SKUPISK KOTÓW?
Tak. Koty żyjące w skupiskach (w hodowli lub schronisku) wykazują znacznie wyższe ryzyko (>10%) zachorowania na FIP, niż koty trzymane pojedynczo lub parami. Przyczyną tego jest fakt korzystania z tych samych misek i kuwet, co sprawia, że ryzyko infekcji jest znacznie wyższe.
LABOKLIN Polska Sp. z o.o.
Weterynaryjne Laboratorium Diagnostyczne
ul. Powstańców Śląskich 101
01-495 Warszawa
tel. +48 (0)22 691 93 10
fax +48 (0)22 691 92 92