Najczęściej diagnozowane choroby oczu u kotów
Choroby oczu dotyczą wszystkich kotów – tych bardzo rasowych, tych mniej rasowych i tych najliczniej reprezentowanych kotów europejskich.
Każdy właściciel kota wie co to jest katar koci (wirusowe infekcje górnych dróg oddechowych). Choroba ta jest
wywoływana przez :
– herpeswius kotów typ 1 ( FHV-1)
– kaliciwirus kotów ( FCV)
– gronkowce
– paciorkowce
– mykoplazmy
– Chlamydia psittaci
Zatrzymamy się na FHV-1, gdyż to on wywołuje u naszych pupili bardzo duże zmiany nie tylko w górnych drogach oddechowych, ale też i w oczach.
Zastanówmy się przez chwile czy nasz kot nie miał przypadkiem wokół oczu lub w kącie przyśrodkowym oka brązowych strupków? A może spływały mu na policzki łzy o brązowym zabarwieniu? Albo miał zaczerwienione i opuchnięte jak baloniki spojówki. To właśnie są typowe objawy dla wirusowego zapalenia spojówek. Wywołuje je głównie FHV-1. Około 80% kotów jest jego bezobjawowymi nosicielami.
Objawy kliniczne widoczne są u kotów z obniżoną odpornością, czyli kotów, które w tym czasie są chore ogólnie, przeszły operację, czy po prostu są zestresowane, gdyż ich ukochany właściciel wyjechał na wakacje, a one same zostały u babci, którą nie do końca lubią.
Jeśli nasza domowa kotka urodziła młode to sprawdźmy jej oczy i przyjrzyjmy się kociakom, gdyż FHV-1 potrafi zaatakować całe mioty. Najczęściej obserwujemy to u kotów piwnicznych gdzie cała rodzina ma zaropiałe, sklejone wydzieliną powieki.
Nie myślmy jednak, że choroba ta dotyczy tylko kotów europejskich. Objawy herpeswirusowego zapalenia spojówek widzimy u prawie wszystkich kotów rasowych. Najbardziej narażone są rasy brachycefaliczne, czyli takie koty jak np.; persy, egzotyki, koty brytyjskie. One to przez charakterystyczny układ anatomiczny powiek, które ulegają podwinięciu i zamykają światło otworu nosowo-łzowego, mają spotęgowane wycieki brązowych łez na policzki. Zwróćmy uwagę na oczy kota perskiego – to co nazywamy jego „urodą” jest tak naprawdę chorobą spojówek.
Pamiętajmy, że nigdy nie jesteśmy w stanie zabić wirusa, lekarz może leczyć tylko i wyłącznie objawy wirusowego zapalenia spojówek. Natomiast reszta należy do kota. To on musi mieć na tyle dużą odporność, aby powstrzymać rozwój FHV-1.
Niestety na tym nie kończy się destrukcyjne działanie tego wirusa. Powikłaniem jego obecności w spojówkach jest jednostka chorobowa zwana symblepharon.
Polega ona na sklejaniu się spojówki z powieki górnej, dolnej i trzeciej powieki ze sobą oraz z rogówką. Pamiętajmy, że szansa usunięcia narośniętych tkanek jest niewielka i zdarzają się sytuacje, że drażnienie zmian (zabieg chirurgiczny) powoduje ich większy rozrost.
To jednak jeszcze nie koniec powikłań wirusowego zapalenia spojówek.
Kolejna choroba dotyczy głównie kotów rasowych, a przede wszystkim persów, egzotyków, kotów brytyjskich i burmskich.
Objawia się powstawaniem, najczęściej centralnie, w rogówce jasno-brązowej zmiany, z czasem zmieniającej się w czarną martwiczą łuskę. Stąd nazwa choroby: martwak rogówki.
Chorują koty obu płci, najczęściej między drugim a siódmym rokiem życia. Do martwicy może dojść już nawet w wieku sześciu miesięcy. Istnieje kilka teorii powstawania martwaków w rogówkach u kota. Jedna głosi, że wywołuje go FHV-1 wnikający w rogówkę.
Inni lekarze uważają, że występowanie martwicy rogówki jest ściśle związane z rasą i jej predyspozycją do tej choroby.
Praktycznie u wszystkich kotów brachycefalicznych powstanie martwaka jest połączone z anomaliami dotyczącymi powiek, takimi jak;
– entropium, czyli podwijanie się powiek
– niedomykalność powiek
– trichiasis – długie miękkie włosy rosnące w kącie przyśrodkowym szpary powiekowej.
Martwak rogówki jest zwykle statyczny przez wiele lat, nie wywołując u kota dyskomfortu. Jednak może on ulec gwałtownemu rozwojowi do postaci wymagającej operacji w ciągu kilku tygodni, a nawet dni.
Na szczęście zwykle rozwój choroby jest stopniowy i postępuje etapami.
Na początku widzimy złocisto-brązową zmianę usytuowaną centralnie w rogówce. W czasie trwania choroby martwak przekształca się w ciemno-brązową, a następnie czarną łuskę, która zaczyna się uwypuklać ponad powierzchnię rogówki. Towarzyszy temu często obrzęk rogówki i siateczka czerwonych naczyń wnikających w rogówkę. Jest to czas kiedy należy kota poddać operacji, gdyż zmiana na rogówce wywołuje u niego ból.
Operacja polega na wycięciu martwaka i zaszyciu oka przy pomocy trzeciej powieki lub osłonięciu miękką soczewką kontaktową, lub na wykonaniu przeszczepu spojówkowo-rogówkowego w celu zabezpieczenia oka przed pękaniem. Przez cały czas choremu kotu podajemy leki w postaci kropli do oczu.
Chorób oczu u kotów jest wiele. Wymienione zostały te, które najczęściej występują u naszych zwierzaków, a których leczenie nie jest proste, gdyż nie jesteśmy w stanie zniszczyć wywołującego je wirusa. Dlatego lecząc chorego kota należy uzbroić się w cierpliwość, gdyż efekty leczenia często nie są widoczne natychmiast, a czasami dopiero po kilku miesiącach.
Lek. wet. Jacek Garncarz
Lek. wet. Elwira Buczek
Okulistyczna Przychodnia Weterynaryjna, Warszawa
www.garncarz.pl